تفسیر نتیجه هولتر فشار خون

یکی از جدیدترین روش ها جهت بررسی فشار خون، هولتر فشار خون است که نقشی بسیار حیاتی در شیوه درمان پزشکان متخصص قلب و عروق دارد، زیرا باعث تصمیم گیری قطعی در رابطه با این که یک بیمار در واقع دارای فشار خونی بالا است یا نه، می شود. می توان گفت که اصلی ترین وظیفه هولتر فشار خون نظارت بر عملکرد قلب انسان است. جهت آشنایی بیشتر در رابطه با این موضوع و تفسیر نتیجه هولتر فشار خون، می توانید در ادامه مطالب با ما همراه شوید.

هولتر فشار خون

اگر بخواهیم یک توضیح کلی در رابطه با هولتر فشار خون ارائه دهیم، می توان گفت که یک مدل دستگاه الکتروکاردیوگرافی است که در پزشکی جهت نظارت کردن بر عملکرد شبکه قلب و عروق هر فرد، مورد استفاده قرار می گیرد و اساس کار آن کاملا سرپایی است. در واقع عمده فعالیت این دستگاه، در بخش قلب بوده که در اکثر مواقع تحت عنوان الکتروکاردیوگرافی یا نوار قلب استفاده می شود. هولتر فشار خون از یک روز تا یک هفته ( در برخی موارد این زمان تا دو هفته نیز به طول می انجامد.) کار قلب را زیر نظر می گیرد، بنابراین می توان بیان کرد که این دستگاه شناسایی ضربان های نامنظم را آسان تر نموده است، زیرا قابلیت ثبت کردن عملکرد الکتریکی آن در زمان های طولانی را دارد. شناسایی و تشخیص دادن ضربان های نامنظم در طولانی مدت به راحتی انجام نمی شود برای همین این دستگاه کار را برای بیماران و پزشکان تا حد بسیار زیادی راحت کرده است.

نکته: زمان ذکر شده در متن برای بیمارانی که علامت های گهگاهی بیشتری دارند، معمولا از یک ماه نیز فراتر می رود.

نحوه عملکرد هولتر فشار خون

استفاده از این دستگاه، کاملا مشابه به الکتروکاردیوگرافی است و از طریق تعدادی الکترود که به قفسه سینه فرد متصل شده اند، سیگنال های الکتریکی که از جانب قلب دریافت می شود را ثبت می کند. متخصصان برای بهبود عملکرد دستگاه و کاهش نویز و پارازیت های منتقل شده به واسطه حرکات فرد، آن را معمولا بر روی استخوان های بیمار تعبیه می کنند. الکترودهای هولتر فشار خون در همه دستگاه ها یکسان نیستند و تعداد آن ها متغیر است، اما به طور معمول از ۳ تا ۸ عدد هستند و تمامی آن ها به یک قطعه وصل بوده که توسط بیمار حمل می شود ( کمربند یا گردن). این دستگاه در تمام طول دوره اتصال به بدن فرد عملکرد الکتریکی قلب را ثبت و درج می کند.

دستگاه های هولتر فشار خون طی مدت چند روزی که به فرد متصل هستند به صورت دوره هایی در فاصله های نیم ساعته چه در زمان فراغت و استراحت و چه در زمان انجام فعالیت های روزانه، فشار خون او را ضبط و ثبت می کنند.

نکته: اگر برای درمان نیاز به در دست داشتن یک سری اطلاعات دقیق از ضربان های قلب باشد، باید از یک هولتر فشار خون با دوازده الکترود استفاده شود.

کاربرد هولتر فشار خون

• برای پایش و نظارت بیماران مبتلا به فشار خون بالا ( پالتوی سفید) مورد استفاده قرار می گیرد. بعضی از افراد تنها در زمان اندازه گرفتن مقدار فشار در مراکز درمانی به وسیله فشار سنج ها، BP آن ها بالا می رود که در اصلاح به این دسته از افراد دارای فشار خون بالا در لباس سفید گویند. این امر موجب تشخیص غلط این بیماران به عنوان افرادی با فشارخون بالا می شود در حالی که این دسته از اشخاص دارای فشار خونی طبیعی هستند.
• در زمان هایی که فشار خون بیمار در مراکز درمانی طبیعی باشد، اما در منزل مقدار آن افزایش پیدا کند نیز از این دستگاه استفاده می شود. ( در اصلاح به این گونه بیماران فشار خون بالای ماسکه گویند.)
• از دیگر موارد استفاده از هولتر فشار خون می توان به مواقعی اشاره کرد که مشخص کردن میزان اثر بخش بودن یک برنامه درمانی برای مقابله با فشار خون بالا کار راحتی نباشد. تجویز برخی از داروها جهت کنترل فشار خون یکی از این موارد است، زیرا در بعضی از بیماران داروهای ضد فشار نمی تواند در تمام شبانه روز BP را کنترل کند. برای همین مقدار دقیق فشار خون به پزشک کمک می کند تا در مواردی که فرد نیاز به مصرف همزمان چند داروی فشار خون یا تعیین کردن دوز مورد نیاز مصرفی دارو دارد، بتواند به راحتی آن ها را تجویز کند.
• برای افرادی که فشار خون آن ها متغیر و همواره در حال نوسان است نیز این روش بسیار مؤثر خواهد بود، زیرا امکان تشخیص غلط در این گونه موارد بسیار بالا محسوب می شود.
• استفاده در افرادی که فشار خون آن ها به واسطه تداخلات دارویی دچار تغییر می شود.
• در مواردی که با هدف یاری رساندن به بدن در مقابل بیماری های احتمالی پیش بینی شده مربوط به قلب و عروق و عروق مغز که در اثر فشار خون بالا به وجود می آیند نیز این روش کارآمد است.
• از دیگر موارد استفاده از هولتر فشار خون می توان به زنان باردار که دارای فشار خون بالا یا در محدوده خطر هستند، اشاره کرد.

مزایای استفاده از هولتر فشار خون

اگر بخواهیم بزرگترین مزیت استفاده از هولتر فشار خون را بیان کنیم، باید بگوییم که این روش مربوط به زمان درمان نیست و می تواند با نظارت بر فعالیت های قلب و تغییرات آن در طول زمان به پیشگیری از تبدیل شدن یک نقص یا مشکل به یک بیماری جدی کمک کند و باعث تشخیص به موقع آن شود. آزمایش هایی که توسط پزشکان قلب و عروق تحت عنوان نظارت بر هولتر فشار خون انجام می شوند به طور معمول پس از ابتلا به یک بیماری صورت می گیرند در حالی که استفاده از هولتر فشار خون نقش پیشگیری نیز دارد. همچنین این روش بسیار کم خطر و سرپایی است و بیمار می تواند طی انجام فعالیت های روزمره خود این آزمایش را نیز انجام دهند.

طریقه کار دستگاه هولتر فشار خون

دستگاه های هولتر فشار خون در انواع گوناگونی در بازار موجود بوده که هریک دارای اندازه های مختلف با تعداد الکترودهای متفاوت هستند. البته امروزه اکثر آن ها را در جهت راحتی بیمار در طولانی مدت، دارای حداقل دو یا سه الکترود تولید می کنند. ناگفته نماند دستگاه هایی با ۱۲ الکترود نیز وجود دارند که جهت به دست آوردن اطلاعات دقیق به کار برده می شوند. دستگاه های هولتر فشار خون به وسیله باطری کار می کنند که برخی از آن ها قابلیت این را دارند که حتی در حین کار نیز شارژ شوند. امروزه گونه های جدیدی از این دستگاه ها وجود دارند که قابلیت ثبت کردن فایل هایی صوتی از جریان های الکتریکی قلب بیمار را دارند که پس از پایان مدت چند روزه پزشک می تواند به آن ها گوش فرا دهد.

تفسیر نتیجه هولتر فشار خون

پس از پایان دوره ی ( معمولا یک یا دو روزه) ثبت سیگنال های الکتریکی قلب، نوبت به آنالیز کردن آن ها می رسد که این وظیفه معمولا به عهده پزشک است. اگر پزشک بخواهد تمامی جریان های ثبت شده در مدت این چند روز را مورد بررسی قرار دهد، باید زمان زیادی را صرف کند به همین جهت در ساختار دستگاه های هولتر یک نرم افزار نهادینه شده است که به شکل خودکار به تجزیه و تحلیل ماهیت ضربان قلب، ریتم و.. می پردازد. البته ناگفته نماند که این آنالیز به کیفیت موارد ثبت شده بستگی دارد که این مورد نیز خود به عواملی همچون اتصال درست الکترودها بستگی خواهد داشت، زیرا متصل کردن آن ها به گونه ای غیر صحیح، موجب ثبت جریان هایی دارای اختلال و بی نظم می شود. از دیگر عوامل متأثر بر ثبت جریان ها می توان به مواردی مانند حرکت عظلات، کیفیت دستگاه و فرکانسی که در آن نمونه برداری می شود، اشاره کرد.

آنالیزهای خودکار توسط نرم افزارهای دستگاه هولتر باعث انتقال اطلاعاتی در رابطه با ماهیت ضربان، مقدار فاصله مابین دو ضربان، تغییر کردن ضربان، ریتم کلی ضربان ها و… به پزشک معالج می شود.

تکنیک ارزیابی نتیجه هولتر فشار خون

به طور معمول برای آنالیز و ارزیابی نتیجه های هولتر فشار خون از میانگین فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بیمار در طول یک روز کامل  یا ساعت هایی که او خواب یا بیدار است، استفاده می شود به این ترتیب فشار خون هایی که میانگین آن ها بالاتر از مقدار های درج شده در قسمت زیر باشد، جزو فشار خون بالا محسوب می شوند.

یک شبانه روز کامل

سیستولیک: بالاتر از ۱۳۵ میلی متر جیوه

دیاستولیک: بالاتر از ۸۰ میلی متر جیوه

زمان خواب

سیستولیک: بالاتر از ۱۲۴ میلی متر جیوه

دیاستولیک: بالاتر از ۷۵ میلی متر جیوه

زمان بیدار

سیستولیک: بالاتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه

دیاستولیک: بالاتر از ۹۰ میلی متر جیوه

نکته: برای انجام این آزمایش و استفاده از دستگاه هولتر فشار خون نیازی به هیچ گونه آمادگی قبلی نیست.